Łańcuch dostaw to złożony proces, który dotyczy produkcji i zamówienia przez klienta towaru lub usługi, a kończy się na ich dostarczeniu i finalnym rozliczeniu sprzedaży. Elementami łańcucha dostaw są między innymi producenci, dostawcy, magazyny oraz firmy transportowe. Efektywne zarządzanie całym procesem pomaga w osiągnięciu przewagi rynkowej. Odkryj różne rodzaje łańcuchów dostaw i sprawdź, jak można optymalizować ich poszczególne etapy.

Supply chain, czyli łańcuch dostaw – definicja

Łańcuch dostaw, znany także pod angielską nazwą supply chain, to proces obejmujący całą realizację zamówienia – produktu bądź usługi. Ogniwa łańcucha dostaw są ze sobą ściśle powiązane. Zaliczają się do nich planowanie, realizowanie oraz monitorowanie wszelkich działań, które są bezpośrednio powiązane z przepływem materiałów oraz informacji dotyczących danego zakupu. Warto zaznaczyć, że elementami łańcucha dostaw są również sami dostawcy oraz przedsiębiorstwa zaopatrujące kolejne ogniwa.

Łańcuch dostaw – schemat

Łańcuch dostaw można podzielić na trzy podstawowe etapy. Zgodnie z przedstawioną definicją tego procesu, są to:

  • planowanie,

  • zaopatrzenie oraz produkcja,

  • dostawy oraz zwroty.

Pierwszy z etapów to planowanie i zarządzanie asortymentem lub usługami, którymi zainteresowani są klienci przedsiębiorstwa. Żeby było to wykonalne, konieczne jest przede wszystkim uruchomienie łańcucha dostaw oraz wdrożenie potrzebnego miernika. Dzięki temu możliwy jest pomiar wydajności oraz efektywności ustalonego procesu. Etap planowania jest uznawany za jeden z najistotniejszych, gdyż to właśnie od niego zależy, w jakim stopniu uda się zredukować różne rodzaje ryzyka, jakie występują w łańcuchu dostaw.

Drugim etapem łańcucha dostaw jest zaopatrzenie oraz produkcja. Pierwszy z tych aspektów dotyczy wyboru podmiotu, który odpowiada za dostarczanie towarów niezbędnych do stworzenia nowego produktu. Niezwykle ważne jest zaprojektowanie sprawnie działającego schematu związanego z zamawianiem i przyjmowaniem towaru oraz zarządzaniem dostawami. Druga część, czyli produkcja, wymaga wdrożenia czynności mających na celu monitorowanie jakości produktów i poprawności ich pakowania.

Ostatni etap dotyczy dostaw oraz zwrotów. Te ogniwa łańcucha dostaw są ściśle związane z działem logistycznym. Kluczowe jest koordynowanie zamówień napływających od klientów. Warto także uwzględnić sam proces magazynowania, planowania dostaw oraz kompletowania zamówień. Ostatnim elementem jest natomiast nadanie przesyłki do odbiorcy.

łańcuch dostaw, supply chain, system wms, magazyn, logistyka, automatyzacja, zarządzanie, integracje

Jakie są rodzaje łańcuchów dostaw?

Łańcuchy dostaw występują w wielu różnych modelach i wariantach. Podczas wdrażania jednego z nich konieczne jest przede wszystkim opracowanie właściwej strategii. Jej głównym celem jest wpłynięcie na zwiększenie wydajności pracy. Dzięki temu możliwe jest dostosowanie łańcucha dostaw zarówno do potrzeb małych firm, jak i bardzo dużych przedsiębiorstw.

Podstawowe typy łańcuchów dostaw

Różnica pomiędzy poszczególnymi modelami łańcuchów dostaw dotyczy między innymi rodzajów ogniw i ich liczby. Jeżeli chodzi o podstawowe typy, wyróżnia się następujące cztery:

  • Łańcuch dostaw wewnętrznych – to wszystkie kroki i działania podejmowane przez przedsiębiorstwo od momentu wpłynięcia zamówienia klienta. Są to więc wewnątrzfirmowe procesy, których głównym celem jest realizacja zlecenia.

  • Drugim rodzajem jest łańcuch prosty – jeden z najczęściej występujących. Dotyczy on zarówno przedsiębiorstwa, jak i odbiorcy oraz dostawcy. Jest on najmniej złożonym ze wszystkich typów.

  • Rozszerzony łańcuch dostaw – jest rozbudowaną wersją łańcucha prostego. Czym się od niego różni? To proces, w którym występują dodatkowi dostawcy, a także odbiorcy drugiego i kolejnego rzędu.

  • Łańcuch kompleksowy – obejmuje wszystkie założenia łańcucha rozszerzonego, jednak jest dodatkowo rozbudowany o inne podmioty. Świadczą one usługi związane między innymi z logistyką, finansami czy usługami informatycznymi.

Rodzaje łańcuchów dostaw ze względu na realizowany cel

Poza podstawową klasyfikacją można też rozróżnić łańcuchy dostaw ze względu na cele, jakie realizują. W tym przypadku także wyróżnia się cztery typy:

  • Łańcuch tradycyjny – jego głównym celem jest dążenie do minimalizowania kosztów przy jednoczesnym zwiększeniu efektywności. Przedsiębiorstwo działające według tego modelu skupia się zazwyczaj na uzyskaniu jak największego przyrostu przychodów. Możliwe jest także obniżenie kosztów przy uzyskaniu jak najlepszych korzyści ekonomicznych.

  • Łańcuch wartości – celem tego typu łańcucha jest realizowanie zadań przez firmę w taki sposób, aby zwiększać wartość dodaną dla klienta oraz przedsiębiorstwa. Proces dodawania wartości w tym schemacie rozpoczyna się już na etapie pozyskiwania produktów do dalszej obróbki.

  • Łańcuch zielony, określany jest również mianem zrównoważonego – realizując go, przedsiębiorstwo skupia się na całym cyklu związanym z oferowanymi produktami, począwszy od sprzedaży, poprzez zarządzanie utylizacją odpadów, planowanie, aż po obsługę posprzedażową. Określenie zielony wzięło się z idei dbania o środowisko naturalne. Dotyczy to między innymi etapów wydobycia surowca, jego obróbki oraz utylizacji. Jednym z podstawowych celów tego łańcucha jest dążenie do maksymalizacji zysków. Jest on natomiast osiągany przy mniejszym zużyciu surowców naturalnych.

  • Łańcuch zintegrowany – jego główne założenie opiera się na tezie, że każde z ogniw dąży do osiągnięcia wspólnego celu. Zależnie od przedsiębiorstwa może to być na przykład wartość dodana dla klienta.

Poznaj przykładowy łańcuch dostaw

Modelowy łańcuch dostaw można zaprezentować na przykładzie przedsiębiorstwa zajmującego się projektowaniem oraz produkcją odzieży w różnych wariantach. W procesie zachodzi szereg działań, z których pierwszym jest projektowanie ubrań zgodnie z pomysłem. Kolejnym etapem jest pozyskanie niezbędnych materiałów potrzebnych do ich uszycia, a gdy to nastąpi – przekazanie ich do właściwego działu w firmie. Gotowa odzież trafia następnie do dystrybucji oraz magazynu. Odbywa się jej sprzedaż internetowa i stacjonarna, jeżeli firma prowadzi sklep stacjonarny. Uwzględniane są również promocje.

Sprzedaż odzieży rozpoczyna się od realizacji zamówienia, a proces obejmuje również transport. Kolejnym etapem jest zarządzanie ewentualnymi zwrotami oraz obsługa posprzedażowa. Ostatnim ogniwem łańcucha jest zarządzanie odpadami, którymi mogą być w tym przypadku pozostałe kartony, taśmy czy opakowania foliowe zabezpieczające odzież. Przykładowy łańcuch dostaw zależy w dużej mierze od sprawnie działającego magazynu. To właśnie tam trafiają gotowe produkty, które następnie są rozsyłane do klientów. Wdrożenie narzędzi pozwalających na automatyzację przestrzeni magazynowej w znaczący sposób wpływa na efektywność wszelkich działań.

łańcuch dostaw, supply chain, system wms, magazyn, logistyka, automatyzacja, zarządzanie, integracje

Czy łańcuch dostaw jest tym samym, co łańcuch logistyczny?

Łańcuch dostaw jest zagadnieniem znacznie obszerniejszym. W jego ramach funkcjonują natomiast procesy związane z samą logistyką. Jest ona zatem pewnym fragmentem w ramach działania łańcucha dostaw. Najważniejsze różnice, jakie można wskazać pomiędzy łańcuchem dostaw a logistycznym, dotyczą samej definicji, liczby podmiotów oraz zakresu odpowiedzialności. Pierwszy z nich jest kompleksowym procesem dostarczania towarów lub usług do klienta. Uwzględnia się w nim pozyskiwanie surowców, szeroki zakres współpracy z handlowcami oraz transport do odbiorcy końcowego. Logistyka skupia się natomiast głównie na aspekcie magazynowania oraz wszystkim, co z tym związane, czyli przepływie towarów oraz dostarczaniu ich do odbiorcy. Jest zatem częścią łańcucha dostaw.

Łańcuch dostaw jest zdecydowanie bardziej rozbudowany pod względem zaangażowanych podmiotów. Jeśli chodzi o aspekt odpowiedzialności, to łańcuch dostaw obejmuje prognozowanie zapotrzebowania na towary i usługi, ich produkcję, kontrolę jakości, działania marketingowe, zarządzanie zasobami oraz logistykę. W obszarze logistyki skupia się głównie na trzech aspektach: magazynowaniu, przewozie i przygotowywaniu zamówień.

Co zrobić, aby sprawnie zarządzać łańcuchem dostaw?

Sprawne zarządzanie łańcuchem dostaw odgrywa ważną rolę w strategicznym zarządzaniu przedsiębiorstwem. Dzięki niemu możliwe jest obniżenie kosztów związanych z prowadzeniem działalności przy jednoczesnym zwiększeniu efektywności oraz wartości dodanej dla ich klientów.

Efektywne zarządzanie łańcuchem dostaw wymaga od przedsiębiorcy zadbania o kilka istotnych kwestii. Dotyczy to między innymi:

  • transportu towarów,

  • sprawnego magazynowania, które obejmuje kontrolę stanów oraz szereg dodatkowych czynności logistycznych,

  • szybkiego przepływu informacji i współpracy z działem marketingowym,

  • zarządzania opakowaniami oraz odpadami.

Sprawnie działający łańcuch dostaw niesie za sobą szereg korzyści dla przedsiębiorstwa. Istotne jest jednak wdrożenie odpowiedniego oprogramowania, dzięki któremu zarządzanie przestrzenią magazynową, będzie znacznie wygodniejsze i efektywniejsze. Rozwiązaniem pozwalającym osiągnąć zamierzony cel jest system WMS wykorzystywany do zarządzania magazynami. AVOCADO Packing to wygodne narzędzie, które może zostać skonfigurowane tak, aby odpowiadało potrzebom zarówno małego, jak i dużego przedsiębiorstwa. Moduł znacznie ułatwia zarządzanie przestrzenią magazynową i monitorowanie wszelkich procesów, jakie tam zachodzą. Za jego pomocą można śledzić stany magazynowe, a kompletowanie zamówień staje się znacznie szybsze i dokładniejsze. Ponadto dzięki AVOCADO Packing możliwa jest integracja z bazą kurierską. Pozwala to na automatyczne generowanie etykiet dla konkretnego przewoźnika zgodnie z jego wymaganiami.